Selecteer de taal

GROEPEN GELEIDE WAPENS

 Auteur: Rinus Baaijen, Kap bd Lua

Groep Geleide WapensGroep Geleide Wapens

 De Groep Geleide Wapens De Peel (GGWDP) werd op 1 juli 1994 opgericht op de voormalige Vliegbasis De Peel te Vredepeel onder commando van Kolonel de Vries. De oprichting van GGWDP was een gevolg van het eind van de Koude Oorlog in 1990 en de daaruit voortvloeiende bezuinigingen. 3- en 5GGW werden in 1994 respectievelijk 1995 opgeheven, teruggetrokken uit Duitsland en hun squadrons binnen GGWDP samengevoegd tot vier TRIAD-squadrons. De TRIAD-squadrons werden genummerd 801, 802, 803 en 804Sq. Ieder TRIAD-squadron was een combinatie van twee HAWK Assault Fire Units (AFU) en één PATRIOT-vuureenheid. Om integratie van het personeel te bevorderen was gekozen voor een constructie waarin ex-3- en ex-5GGWers binnen één TRIAD-squadron werden geplaatst. Het Command & Control element van GGWDP werd gevormd door het 800Sq.

 

Ondanks de jarenlange ervaring van het personeel in het operationele werk bleek het opwerken naar de uit Duitsland vertrouwde hoge operationele standaard moeizaam. Allengs echter werden de resultaten van de oefeningen beter. Inmiddels verschoof de focus van de grondgebonden luchtverdediging, vooral als gevolg van de ervaringen van de Golfoorlog 1991, naar Theater (Ballistic) Missile Defence (T[B]MD). Intensieve contacten met de Amerikaanse en Duitse eenheden resulteerden in gezamenlijke TMD-oefeningen waarbij de interconnectiviteit tussen de deelnemers succesvol gedemonstreerd kon worden. Naast de ontwikkeling van het TMD-concept was het ook nodig het personeel te trainen in het verdedigen tegen een luchtdreiging die niet alleen meer uit vliegtuigen en helikopters maar ook uit kruisvluchtwapens en ballistische raketten bestond. Binnen GGWDP werd daartoe de oefening Joint Project Optic Windmill (JPOW) opgezet. JPOW ontwikkelde zich in de navolgende jaren tot de toonaangevende TMD-oefening binnen Europa met vele internationale deelnemers. 

 

 In januari 1996 werd GGWDP uitgebreid met 120Sq dat alle wapensysteemgerelateerde opleidingen en de rijopleidingen verzorgde. In 2000 werd GGWDP omgenoemd naar de Groep Geleide Wapens (GGW). Rond deze tijd naderden de HAWK-systemen het einde van hun operationele leven. De KLu had een uitgewerkt plan om de HAWK-systemen te vervangen door Duitse PATRIOT-systemen die daar overtallig waren geworden. Hoewel de deal zo goed als beklonken leek, werd deze toch in 2003 afgeblazen. De uitfasering van de HAWK-systemen ging wel door. Dit leidde tot een reorganisatie van de GGW: de vier PATRIOT-eenheden werden in 2004 ondergebracht in 802 en 803Sq, onder opheffing van 801 en 804Sq. Op 27 juni 2002 vond de laatste Nederlandse HAWK-firing plaats te NAMFI op Kreta.

 

Er was ook positief nieuws: Nederland besloot de PAC-3 missiles aan te schaffen alsmede een aantal additionele launchers. De levering van de missiles volgde na modificaties aan vuurleidings- en lanceringsapparatuur echter pas in 2008. Een hernieuwd conflict rond Irak leidde in februari 2003 tot de uitzending van drie PATRIOT Fire Platoons (FP) naar Turkije in operatie DISPLAY DETERRENCE. In april 2003 keerden de FPs terug naar De Peel. In de loop der jaren was een aantal grote modificaties en software-upgrades op het PATRIOT-systeem uitgevoerd; de Sweep-Downs v.w.b. de systemen zelf en de Post Deployment Builds v.w.b. de software. Tevens was de Tactical Command Post (TCP) als groepscommandopost ingevoerd.

 

In 2004 werd de GGW aangewezen een jaar lang het Provincial Reconstruction Team (PRT) in de Afghaanse provincie Baghlan te leveren als deel van Nederlandse bijdrage aan de  NAVO-geleide operatie International Security Assistance Force (ISAF). 

 

In dezelfde tijd speelde de Defensiestaf met het idee om de grondgebonden luchtverdediging van land- en luchtmacht te integreren en te coloceren op De Peel. De intentie was om een Joint Air Defence Centre en een Joint Air Defence School op te richten. Die zouden er uiteindelijk niet komen omdat de politieke top in 2006 besloot tot een algehele integratie van de 'groene' en 'blauwe' grondgebonden luchtverdediging in een Commando Grondgebonden Luchtverdediging (CGLVD) op De Peel. In hetzelfde jaar begon de verplaatsing van landmachtpersoneel naar De Peel. Lange tijd hing het besluit over welk krijgsmachtdeel verantwoordelijk zou zijn voor het CGLVD boven de markt. Op 23 september 2009 maakte de Commandant der Strijdkrachten zijn beslissing bekend dat de Koninklijke Landmacht de 'Single Service Manager' zou worden van wat ging heten het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando (DGLC). Na uitvoerige discussies over de inrichting werd het DGLC op 29 maart 2012 opgericht, onder opheffing van de GGW. Daarmee kwam na 51 jaar een eind aan de grondgebonden luchtverdediging onder de luchtmachtvlag. 


Commandanten GGW(DP)

Rang Vltrs Naam van tot
Kol  P. de Vries  01 jul 1994 11 okt 1996
Kol  R.S. van Dam 11 okt 1996 29 jul 1998
Kol  F.H. Meulman 29 jul 1998 11 jan 2000
Kol  T.C.M. Rikken 11 jan 2000 14 jan 2004
Kol  J. van Hoof 14 jan 2004 22 feb 2005
Kol  A.A.H. De Bok 22 feb 2005 3 jul 2008
Kol  P. Wijninga 03 jul 2008 28 mrt 2012

 

Link naar foto's GGW(DP) : werkt nog niet!


 Geraadpleegde bronnen:

  • Nederlof: Blazing Skies (2002), Sectie Luchtmachthistorie/Sdu, ISBN 90 12 09678 2
  • van der Vegt: Take-off (2013), Nederlands Instituut voor Militaire Historie/Boom, ISBN 9789461055705
  • van Loo, S. Maaskant, D. Starink en Q. van der Vegt: Verenigd op de grond, daadkrachtig in de lucht (2017), Nederlands Instituut voor Militaire Historie/Boom, ISBN 9789089537027